Leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej u dzieci

Czym jest choroba afektywna dwubiegunowa?

Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) także znana jako cyklofrenia albo psychoza maniakalno-depresyjna najczęściej jest diagnozowana u osób w wieku 20-25 lat. Obecnie na chorych na dwubiegunowość jest około 0,4-1,5% populacji ludzkiej, wśród których zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Najtrudniej rozpoznać objawy ChAD u dzieci, bo istnieje możliwość błędnego diagnozowania ADHD.

Jakie są objawy choroby dwubiegunowej?

Główne objawy dwubiegunowości u dzieci są takie, jak i u osób dorosłych, czyli naprzemienne występowanie epizodów depresji i manii (hipomanii), między którymi zwykle są okresy remisji. W zależności od trwałości każdego z epizodów są wyróżniane takie typy choroby dwubiegunowej:

• typ I, w którym postrzegane są epizody depresji i manii;
• typ II, gdzie zamiast manii występuje hipomania;
• typ III, w którym epizody depresyjne i maniakalne lub hipomaniakalne nie pojawiają się samoistnie, lecz są wywołane przedawkowaniem leków przeciwdepresyjnych.

Epizody depresyjne można rozpoznać po znacznemu obniżeniu nastroju i samooceny, braku motywacji do jakichkolwiek rodzajów działań, uczuciu lęku i problemom ze snem. Często występują także myśli oraz działania samobójcze.

W epizodach maniakalnych choroby dwubiegunowej człowiek jest nadmiernie aktywny, podejmuje nielogiczne i impulsywne decyzje, może być radosny i zbyt podekscytowany niestosownie do sytuacji. Często nadmierne poczucie radości może przechodzić w agresję i drażliwość. Hipomaniakalne epizody w odróżnieniu od manii charakteryzują się nie tak intensywnym pobudzeniem. Człowiek ma ulepszony nastrój, jest radosny.

Jak rozpoznać chorobę dwubiegunową u dzieci?

Częsta zmiana nastroju dziecka może być objawem zarówno choroby dwubiegunowej, jak i zespołu deficytu uwagi z nadruchliwością (ADHD). Ze względu na to, że obie choroby charakteryzują się nadmierną aktywnością, trudnością z koncentracją i podniesionym nastrojem, często pojawiają się błędy w diagnozowaniu, co skutkuje nieprawidłowe leczenie. W takim przypadku odróżnić ChAD u dzieci można obserwując epizody depresji. W takich przypadkach rodzice muszą szczególnie zwrócić uwagę na obniżony nastrój dziecka, brak chęci do różnego rodzaju aktywności, problemy ze skupieniem się na jednym temacie oraz nadmierny lub niedostateczny sen. W odróżnieniu od ADHD choroba dwubiegunowa jest diagnozowana w takim przypadku kiedy są obecne depresja i mania (hipomania) na zmianę.

Rozpoznanie pierwszych objaw choroby dwubiegunowej u dzieci jest głównym zadaniem każdego rodzica. Ze względu na trudności ze zdiagnozowaniem konieczne jest natychmiastowe pójście do specjalisty, który zapewni leczenie dopasowane do potrzeb dziecka.

Jakie są przyczyny pojawiania się choroby dwubiegunowej u dzieci?

Najczęściej dwubiegunowa choroba jest dziedziczona, ale nie wykluczone, że spowodować ją mogą także inne czynniki, między innymi biologiczne, zewnętrzne oraz społeczne. Wśród biologicznych czynników, które mogą skutkować pojawianiem się ChAD u dzieci, są zaburzenia aktywności neuroprzekaźników takich jak dopamina i noradrenalina. W przypadku nadmiaru ich aktywności pojawiają się symptomy manii lub hipomanii, jeżeli aktywność się obniża, widzimy wtedy objawy depresji.

Także częstym powodem pojawiania się afektywnej choroby dwubiegunowej u dzieci jest ciągle przebywanie w stanie stresu, lęku, brak wsparcia w trudnych sytuacjach życiowych.

Warto pamiętać, że ryzyko zachorowania dziecka na ChAD istnieje nie tylko w rodzinach, w których członek rodziny cierpi na tę chorobę, więc ważnym jest kontakt z lekarzem w przypadku pojawienia się pierwszych objawów.

Leczenie choroby dwubiegunowej u dzieci

Jak dla każdej choroby psychicznej podstawą leczenia ChAD u dzieci jest psychoterapia w kombinacji z farmakoterapią. Najczęściej są stosowane preparaty przeciwpsychotyczne m.in. haloperidol i zuklopentiksol. Także niezbędnym etapem leczenia choroby dwubiegunowej jest psychoedukacja dziecka i rodziców.