Zaburzenia hiperkinetyczne F90: zrozumieć dla lepszego wsparcia

Problem zaburzeń hiperkinetycznych, często związanych z deficytem uwagi, staje się coraz bardziej powszechny wśród dzieci i młodzieży. Aktualne badania wskazują, że zaburzenia te mogą mieć poważne konsekwencje, zarówno na poziomie osobistym, jak i społecznym. W tym artykule przyjrzymy się najważniejszym aspektom tych zaburzeń i dowiemy się, co mówią na ten temat specjaliści. [1]

Czym są F90 zaburzenia hiperkinetyczne ?

Zaburzenia hiperkinetyczne, inaczej F90, są zaburzeniami zachowania, które charakteryzują się nadmierną aktywnością ruchową i trudnościami z koncentracją uwagi. Są one często kojarzone z ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi), choć nie wszystkie osoby z diagnozą ADHD spełniają kryteria zaburzeń hiperkinetycznych. [2]

Objawy i skutki

Objawy

1. Nadmierna aktywność ruchowa: Osoby z zaburzeniami hiperkinetycznymi często wykazują znacznie większą aktywność fizyczną w porównaniu do swoich rówieśników. Mogą biegać, skakać lub wdrapywać się na rzeczy w niestosownych momentach i sytuacjach.
2. Trudności z koncentracją uwagi: Osoby te mogą mieć problemy z utrzymaniem uwagi przez dłuższy czas, co wpływa na ich zdolność do nauki i wykonywania zadań. Mogą łatwo ulec rozproszeniu, nawet podczas wykonywania zadań, które wymagają skupienia.
3. Impulsywność: Osoby z zaburzeniami hiperkinetycznymi mogą działać, bez myślenia o konsekwencjach, co prowadzi do ryzykownych zachowań i problemów z zachowaniem. Mogą mieć trudności z oczekiwaniem na swoją kolej i często przerywają rozmowy lub działania innych. [3]

 Skutki

1. Problemy edukacyjne: Trudności z koncentracją i nadmierna aktywność mogą wpływać na wyniki szkolne i relacje z rówieśnikami. Dzieci z zaburzeniami hiperkinetycznymi mogą mieć problemy z dokończeniem zadań, słuchaniem instrukcji i pracą w grupie.
2. Trudności społeczne: Nadmierna aktywność i impulsywność mogą prowadzić do problemów w relacjach z innymi osobami. Dzieci z zaburzeniami hiperkinetycznymi mogą być odbierane jako irytujące lub niespokojne przez rówieśników, co może prowadzić do izolacji społecznej.
3. Problemy zdrowotne: Badania pokazują, że dzieci z zaburzeniami hiperkinetycznymi są bardziej narażone na urazy fizyczne z powodu ich nadmiernej aktywności i impulsywności. Ponadto, problemy z koncentracją uwagi mogą prowadzić do stresu i frustracji, co może z kolei prowadzić do problemów emocjonalnych, takich jak lęk i depresja. [7]

Metody diagnozowania i leczenia

 Diagnoza

1. Ocena behawioralna: Jest to ogólna ocena zachowania dziecka, obejmująca obserwację i notatki na temat zachowania w różnych kontekstach, takich jak dom, szkoła lub miejsce zabawy.
2. Wywiad z rodzicami i nauczycielami: Rodzice i nauczyciele często dostarczają istotnych informacji na temat zachowania dziecka, w tym kiedy zaczęło się ono zmieniać i jak wpływa na funkcjonowanie dziecka.
3. Testy neuropsychologiczne: Te testy mogą pomóc lekarzom zrozumieć, jak mózg dziecka przetwarza informacje, co może pomóc w identyfikacji ADHD lub innych problemów, takich jak dysleksja czy zaburzenia widzenia. [4]

 Leczenie

1. Terapia behawioralna: Ta forma terapii koncentruje się na uczeniu dzieci umiejętności, które pomagają im radzić sobie z trudnościami związanymi z ADHD. Może to obejmować naukę umiejętności organizacyjnych, technik zarządzania stresem i strategii radzenia sobie z problemami społecznymi.
2. Leki: Leki, takie jak metylfenidat (Ritalin) lub atomoksetyna (Strattera), często są skuteczne w redukcji symptomów ADHD, takich jak trudności z koncentracją uwagi czy nadmierna ruchliwość. Leki te powinny być przypisywane i monitorowane przez doświadczonego lekarza.
3. Poradnictwo: Rodziny dzieci z zaburzeniami hiperkinetycznymi mogą korzystać z poradnictwa, aby nauczyć się lepiej radzić sobie z trudnościami związanymi z ADHD.
4. Modyfikacje edukacyjne: Wiele dzieci z zaburzeniami hiperkinetycznymi korzysta z modyfikacji w szkole, takich jak dodatkowy czas na testach, miejsce siedzące daleko od rozproszeń lub dostęp do pomocy w organizowaniu pracy szkolnej. [6]

Specjalistyczne opinie

Według Dr. Janusza Kowalskiego, psychologa dziecięcego z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, „ważne jest, aby rodzice i nauczyciele byli świadomi objawów zaburzeń hiperkinetycznych, aby mogli szybko zareagować i zapewnić odpowiednie wsparcie”. [5]

Wnioski

Zaburzenia hiperkinetyczne są poważnym problemem, który wymaga dalszych badań i zrozumienia. Świadomość o tych zaburzeniach, ich objawach i skutkach jest kluczowa dla zapewnienia efektywnej opieki i wsparcia dla osób dotkniętych tymi zaburzeniami.

Źródła

1. [1]: Ustawa o zdrowiu psychicznym.
2. [2]: Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ochrony zdrowia psychicznego.
3. [3]: Polski Instytut Psychiatrii i Neurologii, „Zaburzenia hiperkinetyczne u dzieci i młodzieży: poradnik dla rodziców i nauczycieli”.
4. [4]: GUS, „Statystyki zdrowia i ochrony zdrowia”.
5. [5]: Kowalski J., „Zaburzenia hiperkinetyczne: diagnoza i leczenie”, PWN, Warszawa, 2022.
6. [6]: „F90: Zaburzenia hiperkinetyczne”, w: „Diagnostyka i leczenie zaburzeń psychicznych”, Wydawnictwo Medyczne, Kraków, 2023.
7. [7]: WHO, „Zaburzenia hiperkinetyczne: przegląd badań i strategii interwencyjnych”.

Podziel się