Uogólnione zaburzenia lękowe to jedno z najczęstszych zaburzeń psychicznych u dzieci [1]. Dzieci z tym zaburzeniem często doświadczają stałego, przesadnego niepokoju i obaw [2], które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji w przyszłości. Na przykład, mogą mieć trudności z nawiązywaniem kontaktów społecznych, co może skutkować poczuciem osamotnienia i izolacji [3]. W konsekwencji, dzieci te mogą doświadczać problemów emocjonalnych, takich jak niskie poczucie własnej wartości i depresja [4], co może wpłynąć na ich rozwój w przyszłości. Ponadto, problemy akademickie, takie jak trudności w koncentracji i skupieniu, mogą wpłynąć na osiągnięcia naukowe dziecka i zwiększyć jego frustrację, co w dalszej perspektywie może utrudnić mu osiągnięcie sukcesu w dorosłym życiu [5]. Właśnie dlatego, ważne jest, aby uważnie obserwować dzieci i szukać pomocy specjalisty, jeśli podejrzewa się, że dziecko może mieć uogólnione zaburzenia lękowe.
Jak rozpoznać uogólnione zaburzenia lękowe u dziecka?
Diagnostyka uogólnionego zaburzenia lękowego u dziecka opiera się na kryteriach diagnostycznych ICD-10, które wymagają, aby objawy lęku występowały przez co najmniej sześć miesięcy [1]. Jednak, aby dokładnie zdiagnozować to zaburzenie, lekarz lub specjalista powinien dokładnie zrozumieć, jakie są objawy, jakie są ich przyczyny oraz jak wpływają one na codzienne funkcjonowanie dziecka. Objawy te mogą obejmować nie tylko lęk, ale także nadmierne zmartwienia, trudności z koncentracją, a nawet bóle brzucha lub bóle głowy [2]. Jednakże, aby postawić diagnozę, objawy te muszą powodować znaczne cierpienie lub zaburzenia w codziennym funkcjonowaniu dziecka, takie jak trudności w szkole czy związane z tym problemy w relacjach z rówieśnikami [1].
Po dokładnym zbadaniu dziecka, specjalista będzie miał lepszy wgląd w skuteczność terapii lub leków, które mogą pomóc w radzeniu sobie z tym zaburzeniem. W przypadku łagodnych objawów, lekarz może zalecić terapię poznawczo-behawioralną lub psychoterapię. W przypadku bardziej zaawansowanych objawów, lekarz może zalecić leczenie farmakologiczne, które może pomóc w zmniejszeniu objawów, takich jak lęk czy nadmierne zmartwienia. Jednakże, ważne jest, aby rodzice i opiekunowie dziecka byli świadomi, że leczenie zaburzeń lękowych u dzieci wymaga czasu i cierpliwości oraz zaangażowania ze strony całej rodziny [1].
Przyczyny uogólnionego zaburzenia lękowego u dzieci
Generalizowane zaburzenie lękowe (GAD) u dzieci może mieć wiele przyczyn. Zazwyczaj wynika ono z połączenia czynników genetycznych i środowiskowych [6]. Dzieci z rodzin, w których występują zaburzenia lękowe, są bardziej narażone na rozwój GAD niż dzieci z rodzin wolnych od tego rodzaju zaburzeń. Jednakże, oprócz czynników genetycznych, czynniki środowiskowe, takie jak stres, traumy, brak stabilności rodzinnej i przemoc, również mogą mieć wpływ na powstawanie GAD u dziecka. Innymi słowy, te czynniki, chociaż w mniejszym stopniu niż czynniki genetyczne, mogą również przyczynić się do problemów lękowych u dziecka [6].
Ważne jest, aby rodzice lub opiekunowie, którzy podejrzewają, że ich dziecko może mieć problemy z lękiem, zwrócili uwagę na te czynniki i podjęli odpowiednie kroki, aby pomóc dziecku poradzić sobie z tymi trudnościami. Mogą to być proste działania, takie jak zapewnienie dziecku stabilnego środowiska, unikanie stresujących sytuacji, rozmowa z dzieckiem o jego uczuciach i potrzebach, a także skorzystanie z pomocy specjalisty, np. psychologa lub terapeuty, który pomoże dziecku radzić sobie z lękiem. Pamiętajmy, że wczesne wykrycie i leczenie GAD u dziecka może przyczynić się do poprawy jego jakości życia i zwiększenia jego szans na sukces w przyszłości [6].
Jak sobie radzić z uogólnionym zaburzeniem lękowym u dziecka?
Zaburzenia lękowe u dzieci są chorobą, która może mieć bardzo negatywny wpływ na rozwój dziecka. Jednakże, nie trzeba się martwić, ponieważ istnieje wiele skutecznych metod leczenia, które pomogą dziecku przezwyciężyć lęki i wrócić do zdrowego życia.
Terapia poznawczo-behawioralna jest jedną z najskuteczniejszych metod leczenia. Polega na identyfikacji myśli i zachowań, które przyczyniają się do lęku i zmianie ich na bardziej pozytywne. Terapia ta pomaga dziecku nauczyć się radzenia sobie z lękiem i unikania sytuacji, które go wywołują [1].
Farmakoterapia jest inną metodą leczenia, która może pomóc w łagodzeniu objawów. Leki przeciwdepresyjne, takie jak selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI), są często przepisywane dzieciom z zaburzeniami lękowymi. Jednakże, zawsze powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza i pod jego nadzorem [1].
Oprócz terapii i farmakoterapii, ważne jest również, aby dziecko otrzymało wsparcie ze strony rodziny i przyjaciół. Rodzice powinni starać się zrozumieć, jak dziecko czuje się i pomóc mu w radzeniu sobie z lękiem. Ważne jest również, aby zwrócić uwagę na sygnały, które mogą wskazywać na występowanie lęku u dziecka, takie jak problemy z koncentracją, brak apetytu czy trudności z zasypianiem [5].
W przypadku podejrzenia, że dziecko cierpi na zaburzenia lękowe, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem lub terapeutą. Wczesne rozpoznanie i leczenie zaburzeń lękowych u dziecka może pomóc w zapobieganiu poważniejszym problemom emocjonalnym i społecznym w przyszłości [1].
Źródła:
- [1]: National Institute of Mental Health (2021). Generalized Anxiety Disorder. https://www.nimh.nih.gov/health/topics/generalized-anxiety-disorder-gad/index.shtml
- [2]: American Academy of Child and Adolescent Psychiatry (2021). Generalized Anxiety Disorder. https://www.aacap.org/AACAP/Families_and_Youth/Facts_for_Families/FFF-Guide/Generalized-Anxiety-Disorder-078.aspx
- [3]: Anxiety and Depression Association of America (2021). Generalized Anxiety Disorder (GAD). https://adaa.org/understanding-anxiety/generalized-anxiety-disorder-gad
- [4]: Child Mind Institute (2021). Generalized Anxiety Disorder. https://childmind.org/article/generalized-anxiety-disorder/
- [5]: Child Mind Institute (2021). Anxiety in the Classroom. https://childmind.org/article/anxiety-in-the-classroom/
- [6]: Mayo Clinic (2021). Generalized anxiety disorder in children. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/generalized-anxiety-disorder-in-children/symptoms-causes/syc-20351727