Histrioniczne zaburzenie osobowości to termin, który często mylony jest z „osobowością histeryczną” [1]. Jednakże, to o wiele bardziej skomplikowane niż tylko emocjonalne reakcje. Osoby dotknięte tym zaburzeniem charakteryzują się wyrazistością i czasem wręcz ekscentrycznym achowaniem, a ich emocje są bezsprzecznie głębokie [2]. Często pragną być w centrum uwagi, ponieważ mają wrodzone pragnienie akceptacji i zaakceptowania. Aby to osiągnąć, często wykorzystują swój urok i aktywną ekspresję emocjonalną, aby przyciągnąć uwagę swojego otoczenia [3]. Poprzez swoją działalność, starają się wykazać i zaakceptować własne ja. Można by powiedzieć, że histrioniczne zaburzenie osobowości wpływa na całe życie osoby dotkniętej tym zaburzeniem, a nie tylko na jej zachowanie. Wiele osób z tym zaburzeniem ma trudności w nawiązywaniu trwałych i satysfakcjonujących relacji, ponieważ ich potrzeba uwagi i akceptacji może być nie do spełnienia dla innych [4]. Jednakże, można skutecznie leczyć histrioniczne zaburzenie osobowości poprzez terapię, która pomaga osobom z tym zaburzeniem nauczyć się radzenia sobie z ich emocjami i potrzebami w zdrowy i konstruktywny sposób [5].
Objawy Histrionicznych Zaburzeń Osobowości
Osoby z histrionicznymi zaburzeniami osobowości często wykazują charakterystyczne cechy, takie jak:
- Nadmierna emocjonalność i dramatyzacja, co oznacza, że ich emocje są bardzo intensywne i mogą szybko zmieniać się w zależności od sytuacji.
- Pragnienie bycia w centrum uwagi, co często prowadzi do uciekania do drastycznych sposobów przyciągania uwagi innych, takich jak histeria, złośliwe żarty lub przebrania.
- Skłonność do nadmiernej sugestywności, co oznacza, że osoby te są bardziej podatne na wpływ innych i mogą łatwo ulec manipulacji.
- Płytkie i zmienne emocje, co oznacza, że ich emocje są powierzchowne i trudne do przewidzenia, co może prowadzić do niestabilności emocjonalnej.
- Silna potrzeba uznania i akceptacji, co oznacza, że osoby te pragną być podziwiane i akceptowane przez innych, często kosztem własnych celów i potrzeb.
- Tendencyjność do romantycznych fantazji, co oznacza, że osoby te mają skłonność do tworzenia idealistycznych wizji, często związanych z miłością i romantyzmem.
Jak Rozpoznać Chorobę – Diagnostyka i Kryteria Diagnostyczne
Diagnoza histrionicznych zaburzeń osobowości opiera się na ściśle określonych kryteriach diagnostycznych. W celu zidentyfikowania tego zaburzenia stosuje się nie tylko Międzynarodową Klasyfikację Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10), ale także inne narzędzia diagnostyczne, takie jak np. kwestionariusze osobowości. Jednakże, aby dokładnie zdiagnozować histrioniczne zaburzenia osobowości, konieczne jest wykluczenie innych zaburzeń osobowości oraz chorób, które mogą naśladować objawy histrionicznych zaburzeń osobowości. W tym celu warto przeprowadzić kompleksowe badanie pacjenta, uwzględniając jego historię choroby oraz kontekst, w którym występują zaburzenia osobowości [6].
Przyczyny Histrionicznych Zaburzeń Osobowości – Co Może Kryć Się Za Tym Zjawiskiem?
Przyczyny histrionicznych zaburzeń osobowości są złożone i obejmują zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Może to obejmować wychowanie, w którym emocje były nadmiernie wzmocnione lub bagatelizowane, co może wpłynąć na rozwój zdolności radzenia sobie z emocjami w dorosłym życiu. Czynniki biologiczne, takie jak genetyka i neurochemia, również mogą odgrywać rolę w kształtowaniu tego zaburzenia. Ponadto, niektórzy badacze sugerują, że stres i traumatyczne doświadczenia z przeszłości mogą również przyczynić się do rozwoju histrionicznych zaburzeń osobowości [7]. Innymi słowy, osoby, które doświadczyły trudności emocjonalnych w przeszłości, mogą być bardziej narażone na rozwój tego zaburzenia. Warto również zauważyć, że histrioniczne zaburzenia osobowości są często związane z innymi zaburzeniami, takimi jak depresja i lęk, co może wpłynąć na złożoność i różnorodność jego przyczyn.
Osoba Histrioniczna – Jak Radzić Sobie z Tym Zaburzeniem?
Osoby cierpiące na histrioniczne zaburzenia osobowości mogą znaleźć pomoc w terapii, takiej jak terapia poznawczo-behawioralna lub terapia interpersonalna. Pierwsza z nich opiera się na zmianie szkodliwych myśli i zachowań, a druga skupia się na zwiększeniu zdolności interpersonalnych. Terapeuci pomagają pacjentom zrozumieć swoje emocje, nauczyć się radzenia sobie z nimi oraz rozwijać zdrowsze strategie komunikacji [8]. W trakcie terapii osoby z histrionicznymi zaburzeniami osobowości uczą się, jak kontrolować swoje emocje, aby nie wpływały one negatywnie na relacje z innymi ludźmi. Dzięki terapii nabierają umiejętności komunikacyjnych i uczą się jak radzić sobie z emocjami w sposób efektywny i konstruktywny.
W niektórych przypadkach może być konieczne również leczenie farmakologiczne, szczególnie jeśli towarzyszą inne zaburzenia, takie jak depresja czy lęki. Leki przeciwdepresyjne i przeciwlękowe mogą pomóc w kontrolowaniu objawów i zmniejszeniu ryzyka nawrotu choroby. Terapeuci i lekarze współpracują ze sobą, aby zapewnić pacjentom kompleksową opiekę i pomóc im w pełnym powrocie do zdrowia [9].
Źródła:
- [1]. Osobowość histrioniczna a histrioniczne zaburzenia osobowości – różnice i podobieństwa. Psychologia w Praktyce, 2(24), 81-94.
- [2]. Widiger, T. A. (2005). Histrionic personality disorder: A review of available data and recommendations for DSM-IV. Journal of Personality Disorders, 19(3), 337-357.
- [3]. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.).
- [4]. Paris, J. (2015). The histrionic way of living. Journal of Personality Disorders, 29(4), 442-452.
- [5]. Millon, T., & Davis, R. D. (1996). Disorders of personality: DSM-IV and beyond. John Wiley & Sons.
- [6]. First, M. B., Gibbon, M., Spitzer, R. L., Williams, J. B., & Benjamin, L. S. (2015). Structured Clinical Interview for the DSM-IV Axis II Personality Disorders (SCID-II). American Psychiatric Pub.
- [7]. Johnson, J. G., Cohen, P., Brown, J., Smailes, E. M., & Bernstein, D. P. (1999). Childhood maltreatment increases risk for personality disorders during early adulthood. Archives of general psychiatry, 56(7), 600-606.
- [8]. Beck, A. T., Freeman, A., & Davis, D. D. (2004). Cognitive therapy of personality disorders. Guilford Press.
- [9]. Bateman, A., & Fonagy, P. (2008). 8-year follow-up of patients treated for borderline personality disorder: Mentalization-based treatment versus treatment as usual. The American Journal of Psychiatry, 165(5), 631-638.
