Emocjonalnie niestabilne zaburzenia osobowości to poważne schorzenie, które polega na niestabilności emocjonalnej i może mieć negatywny wpływ na życie osoby i jej bliskich [1]. W artykule przedstawimy, czym są te zaburzenia, jakie są ich objawy, jakie są przyczyny ich występowania, jak diagnozować oraz jakie są opcje leczenia, zarówno farmakologicznego, jak i psychoterapeutycznego [2] [3].
W naszym tekście skupimy się również na rozwoju umiejętności radzenia sobie z emocjami, co pomoże osobom cierpiącym na to schorzenie zminimalizować jego wpływ na codzienne życie [3]. Omówimy różne sposoby pomocy osobom z tym schorzeniem, w tym terapie behawioralne, kognitywno-behawioralne, dialektyczno-behawioralne, a także terapie grupowe, które pozwalają na rozwijanie umiejętności interpersonalnych, poprawę funkcjonowania psychicznego i społecznego, a także na zwiększenie poczucia własnej wartości [3]. W dalszej części artykułu przedstawimy również sposoby na zmniejszenie wpływu zaburzenia na życie zawodowe i prywatne [3].
Objawy chwiejności emocjonalnej
Osoby cierpiące z powodu chwiejności emocjonalnej często radzą sobie z różnorodnymi objawami, które wpływają na ich codzienne życie. Poniżej przedstawiamy niektóre z tych objawów:
- Intensywne lęki i obawy o porzucenie, które często powodują unikanie bliskich relacji i skłaniają do izolacji [4].
- Chwiejność nastroju, w tym epizody depresji, gniewu lub euforii, które mogą trwać od kilku godzin do kilku dni i prowadzić do znaczących zmian w zachowaniu i myśleniu [4].
- Trudności w utrzymywaniu zdrowych relacji interpersonalnych, które wynikają z niestabilności emocjonalnej i impulsywnych reakcji [4].
- Tendencje impulsywne, takie jak nadmierne wydawanie pieniędzy, uzależnienia od substancji, zachowania autoagresywne czy pochopne decyzje, które wpływają na funkcjonowanie w życiu codziennym [4].
- Lęki związane z samotnością oraz lęki przed odrzuceniem, które mogą prowadzić do unikania nowych sytuacji społecznych i utrudniać rozwijanie zdrowych relacji [4].
Diagnoza i kryteria diagnostyczne
Diagnoza zaburzenia emocjonalnego typu borderline opiera się na spełnieniu określonych kryteriów diagnostycznych. Według międzynarodowej klasyfikacji ICD-10, osoba cierpiąca na to zaburzenie ma problemy z utrzymywaniem stabilnych relacji interpersonalnych i doświadcza co najmniej pięciu z wymienionych objawów, takich jak impulsywność, chwiejność nastroju czy działania autoagresywne [4].
Warto zauważyć, że osoby z tym zaburzeniem często doświadczają silnych i gwałtownych emocji, które mogą prowadzić do problemów w codziennym funkcjonowaniu. Ponadto, zaburzenie emocjonalne typu borderline jest często mylone z innymi zaburzeniami psychicznymi, dlatego ważne jest, aby diagnoza była dokładna oraz oparta na obiektywnych kryteriach [4].
W leczeniu zaburzenia emocjonalnego typu borderline stosuje się różne terapie, takie jak terapia poznawczo-behawioralna, terapia dialektyczno-behawioralna czy psychoterapia psychodynamiczna [4]. Ważne jest, aby leczenie było dostosowane do indywidualnych potrzeb i problemów pacjenta. Ponadto, niektórzy pacjenci wymagają dodatkowej farmakoterapii w celu łagodzenia objawów .
Związek z Osobą Chwiejną Emocjonalnie
Związek z osobą cierpiącą na chwiejność emocjonalną może być trudny i wymagający ze względu na nieprzewidywalne zachowanie takiej osoby. Bliscy często doświadczają niestabilności w relacjach, oraz często nie przewidują reakcji i nastrojów partnera, co prowadzi do wyzwań w budowaniu zdrowej więzi [5]. Jednakże, istnieją sposoby na radzenie sobie z taką sytuacją. Przede wszystkim, ważne jest zrozumienie, że chwiejność emocjonalna jest chorobą, a nie wynikiem złej woli. Wsparcie i troska o partnera są kluczowe, a także umiejętność słuchania i wyrażania swoich uczuć. Warto również zwrócić uwagę na swoje własne potrzeby i dbać o siebie, nie zapominając o relacji z osobą cierpiącą na chwiejność emocjonalną. Dobre zrozumienie sytuacji i wzajemna komunikacja mogą pomóc w budowaniu silnej i zdrowej więzi [5].
Leczenie chwiejności emocjonalnej
Leczenie chwiejności emocjonalnej jest procesem bardzo złożonym, wymagającym różnych terapii. Wśród nich można wymienić terapie psychoedukacyjne, poznawczo-behawioralne, dialektyczno-behawioralne oraz indywidualne [5]. Każda z nich ma swoje zalety i skuteczność, która zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta. Terapie te wymagają zaangażowania pacjenta i terapeuty, są długoterminowe i wymagają cierpliwości, ale jednocześnie są niezwykle wartościowe, ponieważ pozwalają pacjentom nauczyć się radzenia sobie z emocjami i poprawić jakość swojego życia [5]. Dzięki terapiom psychoedukacyjnym pacjenci mogą zdobyć wiedzę na temat swojego stanu emocjonalnego i nauczyć się identyfikować wyzwalacze swoich emocji. Natomiast terapia poznawczo-behawioralna skupia się na zmianie myślenia i zachowania pacjenta w celu poprawy jego zdolności do radzenia sobie z sytuacjami trudnymi emocjonalnie. Terapia dialektyczno-behawioralna pomaga pacjentom w rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z emocjami, szczególnie w sytuacjach stresowych. Z kolei terapia indywidualna umożliwia pacjentom pracę z terapeutą w bardziej intymnej i prywatnej atmosferze, co może być szczególnie pomocne w przypadku problemów emocjonalnych związanych z traumą lub relacjami interpersonalnymi [5].
Źródła:
- [1] https://www.pokonajlek.pl/osobowosc-chwiejna-emocjonalnie/
- [2] https://www.centrumdobrejterapii.pl/materialy/zaburzenia-osobowosci-osobowosc-chwiejna-emocjonalnieborderline/
- [3] https://www.pokonajlek.pl/osobowosc-chwiejna-emocjonalnie/
- [4] https://www.centrumdobrejterapii.pl/materialy/zaburzenia-osobowosci-osobowosc-chwiejna-emocjonalnieborderline/
- [5] https://www.pokonajlek.pl/osobowosc-chwiejna-emocjonalnie/