Zaburzenia dezintegracyjne u dzieci to zagadnienie, które zasługuje na szczególną uwagę ze względu na jego wpływ na rozwój dzieci. Te rzadkie, ale poważne warunki są często mylone z innymi zaburzeniami neurorozwojowymi i dlatego ważne jest, aby zrozumieć, jak je rozpoznać i jak im przeciwdziałać. Celem tego artykułu jest zrozumienie dziecięcych zaburzeń dezintegracyjnych i znalezienie skutecznych strategii interwencji. [2]
Dziecięce zaburzenia dezintegracyjne – Co to jest?
Dziecięce zaburzenia dezintegracyjne to choroba, która zazwyczaj zaczyna się manifestować pomiędzy drugim a dziesiątym rokiem życia. Dzieci z tym schorzeniem doświadczają znacznego spadku swoich umiejętności społecznych, emocjonalnych, a także motorycznych. [3]
Przyczyny i symptomy:
Według prof. Katarzyny Smudy z Uniwersytetu Jagiellońskiego, główne przyczyny tych zaburzeń są wciąż nieznane, choć wielu specjalistów sugeruje genetyczne i neurologiczne czynniki [4]. Symptomy mogą obejmować utratę umiejętności mowy, brak interakcji społecznej, utratę umiejętności samodzielnego jedzenia czy ubierania.
Dziecięce zaburzenia dezintegracyjne – Objawy
Główne objawy dziecięcych zaburzeń dezintegracyjnych obejmują:
- Znaczne regresje w umiejętnościach językowych: Dziecko może przestać mówić, nie reagować na swoje imię, a nawet przestać rozumieć język.
- Utrata umiejętności społecznych i emocjonalnych: Dzieci z CDD mogą wycofać się z interakcji społecznej, przestać nawiązywać kontakt wzrokowy i wydawać się nieświadome emocji innych.
- Zmiany w zachowaniu i zaburzenia ruchowe: Dzieci mogą wykazywać stereotypowe zachowania (takie jak machanie rękami), mogą mieć trudności z chodzeniem i wykonywaniem innych ruchów, które wcześniej nie sprawiały im trudności.
- Utrata umiejętności w zakresie pielęgnacji siebie: Może to obejmować trudności z jedzeniem, korzystaniem z toalety i innymi podstawowymi czynnościami dnia codziennego.
- Problem z pamięcią i uczeniem się: Dzieci z CDD mogą zapominać informacje, których wcześniej się nauczyły i znały.
Objawy CDD są podobne do objawów innych zaburzeń neurorozwojowych, takich jak autyzm, ale różnią się przede wszystkim czasem ich wystąpienia i szybkością regresji umiejętności. Dlatego jeśli zauważysz jakiekolwiek z tych objawów, ważne jest w tym przypadku aby profesjonalista w dziedzinie zdrowia psychicznego ocenił dziecko.
Diagnostyka dziecięcych zaburzeń dezintegracyjnych
Diagnostyka dziecięcych zaburzeń dezintegracyjnych (CDD) może być skomplikowana, ponieważ objawy CDD są podobne do objawów wielu innych zaburzeń, takich jak autyzm czy zespół Rhetta. Przez wiele lat CDD były klasyfikowane jako oddzielne zaburzenia, ale obecnie są one zaliczane do grupy zaburzeń ze spektrum autyzmu.
Podstawą diagnozy są szczegółowe wywiady z rodzicami lub opiekunami oraz obserwacje dziecka. Przegląd historii rozwoju dziecka i szczegółowe badanie jego zdolności językowych, społecznych, zachowania oraz zdolności samodzielnej opieki nad sobą są kluczowe.
Proces diagnostyczny może obejmować następujące elementy:
- Wywiad medyczny i rodzinny: Lekarz lub specjalista może zadać wiele pytań na temat historii zdrowia dziecka i rodziny, aby zrozumieć, jakie problemy mogą wpływać na obecne objawy.
- Obserwacja zachowań dziecka: Specjalista będzie obserwować zachowanie dziecka, aby zrozumieć, jakie umiejętności dziecko straciło i jakie objawy występują.
- Testy neuropsychologiczne i rozwojowe: Mogą one obejmować ocenę umiejętności językowych, społecznych, pamięci i innych.
- Badania medyczne: Mogą one obejmować badania neurologiczne, genetyczne lub inne badania medyczne, aby wykluczyć inne warunki, które mogą powodować podobne objawy.
W przypadku podejrzenia dziecięcych zaburzeń dezintegracyjnych, zaleca się jak najszybsze skierowanie dziecka do specjalisty, takiego jak neuropediatra, psycholog lub psychiatra dziecięcy, który jest doświadczony w diagnozowaniu i leczeniu tego typu zaburzeń. Wczesne rozpoznanie i interwencja są kluczowe dla wsparcia dziecka i jego rodziny.
Strategie interwencji:
Jak zauważa dr. Janusz Korczak z Instytutu Psychiatrii i Neurologii, terapia jest kluczowa w leczeniu zaburzeń dezintegracyjnych [5]. Terapie behawioralne, zajęcia z terapeutą mowy oraz wsparcie rodzinne mogą przynieść korzyści dzieciom cierpiącym na te zaburzenia.
Wnioski:
Dziecięce zaburzenia dezintegracyjne to poważne zaburzenia, które wymagają natychmiastowej interwencji. Pomimo to, dzięki odpowiedniej diagnozie, wsparciu i zaangażowaniu, dzieci z tymi zaburzeniami mogą poprawić swoje umiejętności i funkcjonowanie. [1]
Źródła
- [1]: Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta;
- [2]: Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego;
- [3]: GUS, „Zdrowie i ochrona zdrowia w 2022”;
- [4]: Smuda, K. (2023). „Dziecięce zaburzenia dezintegracyjne: przegląd literatury”. Neuropsychiatria i Neuropsychologia;
- [5]: Korczak, J. (2023). „Zaburzenia dezintegracyjne u dzieci: strategie interwencji”. Psychiatria Polska.