Dysocjacyjne Zaburzenia Osobowości: Objawy, przyczyny, leczenie

Dysocjacyjne zaburzenia osobowości to bardzo złożone zagadnienie psychologiczne, które wymaga szczegółowych badań i analizy [1]. W ramach tych badań psycholodzy zgłębiają głębsze aspekty naszej psychiki i tożsamości, aby zrozumieć, jakie czynniki wpływają na powstawanie tych zaburzeń oraz jakie są ich skutki dla naszego zdrowia psychicznego i fizycznego [2]. Warto zauważyć, że doświadczenia związane z dysocjacją mogą przybierać różne formy, takie jak utrata pamięci lub części tożsamości, co może prowadzić do powstawania różnych alter ego lub osobnych tożsamości [3].

Zaburzenia te są często związane z różnymi stresorami, takimi jak przemoc, nadużycia lub traumy, które wpłynęły na nasze życie [4]. Właśnie dlatego objawy dysocjacji mogą obejmować zmiany w naszym zachowaniu, samopoczuciu i seksualności [5]. Jednak ważne jest, aby zauważyć, że każdy pacjent może doświadczać tych objawów w inny sposób i w różnym stopniu.

Leczenie dysocjacyjnych zaburzeń osobowości wymaga zwykle kompleksowego podejścia, które składa się z różnych form terapii [6]. Wśród nich można wymienić terapię psychologiczną, farmakoterapię oraz terapie wspomagające, które pomagają pacjentom w radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami w przyszłości. W ramach terapii psychologicznej pacjent może na przykład uczyć się technik radzenia sobie z lękiem i stresem oraz zrozumieć, jakie czynniki wpłynęły na powstawanie zaburzeń osobowości [7]. Dzięki temu pacjent może nauczyć się, jak radzić sobie z trudnymi sytuacjami w przyszłości i jak odzyskać swoją tożsamość oraz równowagę psychiczną i emocjonalną.

Objawy Dysocjacyjne – Wewnętrzna Burza Emocji

Objawy dysocjacyjne mogą różnić się w zależności od typu zaburzenia. Osoby cierpiące na dysocjacyjne zaburzenia osobowości często doświadczają uczucia, że poszczególne części ich „ja” są oddzielone od siebie i działają niezależnie. W szczególności, osoby te mogą mieć poczucie, że ich ciało jest inne niż zwykle, a nawet, że ich umysł jest od niego oddzielony. Mogą towarzyszyć im nagłe zmiany nastroju, zachowań czy preferencji. Często tracą poczucie spójności tożsamości i trudno im znaleźć się we własnym ciele. Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów dysocjacyjnych jest amnezja, czyli niezdolność do przypomnienia sobie ważnych faktów z przeszłości, takich jak miejsce zamieszkania czy wydarzenia z dzieciństwa. Inne objawy obejmują depersonalizację, czyli wrażenie, że osoba jest obserwatorem swojego własnego życia, oraz derealizację, czyli wrażenie, że otaczająca rzeczywistość nie jest prawdziwa. W każdym przypadku, objawy dysocjacyjne mogą znacząco wpływać na jakość życia osoby cierpiącej i powinny być leczone przez wykwalifikowanych specjalistów [8].

Diagnoza i Kryteria Dysocjacyjnych Zaburzeń

Diagnoza zaburzeń dysocjacyjnych osobowości opiera się na określeniu, czy objawy spełniają określone kryteria diagnostyczne, które są zazwyczaj podobne dla każdego rodzaju zaburzeń, w skład których wchodzą: utrata poczucia tożsamości, chwiejność emocjonalna, zmienność nastroju, amnezja, utrata poczucia rzeczywistości, zaburzenia percepcji oraz zaburzenia w myśleniu [9]. Niemniej jednak, istnieją pewne różnice w kryteriach diagnostycznych w zależności od rodzaju zaburzenia.

Aby zdiagnozować zaburzenia dysocjacyjne osobowości, lekarz powinien zwrócić szczególną uwagę na nagłe zmiany w zachowaniu, osobowości lub świadomości pacjenta, które nie są wynikiem używania substancji psychoaktywnych ani innych medycznych przyczyn. Ponadto, ważne jest, aby lekarz przeprowadził szczegółowy wywiad z pacjentem, aby zrozumieć, jakie sytuacje mogą wywoływać objawy oraz jakie są dotychczasowe doświadczenia życiowe pacjenta. Oprócz tego, lekarz powinien również zwrócić uwagę na zmiany w zachowaniu w odpowiedzi na określone sytuacje lub bodźce, takie jak stres lub traumatyczne wydarzenia, jak również szczegółowo przeanalizować wszelkie występujące objawy [10].

Przyczyny Dysocjacyjnych Zaburzeń Osobowości

Przyczyny dysocjacyjnych zaburzeń osobowości są złożone i mogą mieć swoje źródło w wielu różnych elementach, w tym szczególnie traumatycznych doświadczeniach, do których może dochodzić w dzieciństwie, takich jak przemoc, nadużycia i inne trudne do zaakceptowania sytuacje [11]. Niektórzy eksperci uważają, że dysocjacja może być mechanizmem obronnym, który pozwala osobie poradzić sobie z zbyt silnymi bodźcami.

W przypadku dysocjacyjnych zaburzeń osobowości, ten mechanizm może skutkować poczuciem, że poszczególne części ja są od siebie oddzielone, co może prowadzić do utraty poczucia tożsamości i trudności w odnalezieniu się w ciele. Powinno się jednak wziąć pod uwagę, że nawet jeśli dysocjacja może być wysoce skutecznym mechanizmem obronnym, jej nadmierne wykorzystywanie może prowadzić do poważnych zaburzeń osobowości, a także innych poważnych problemów emocjonalnych, takich jak niska samoocena, lęk przed bliskością, trudności w budowaniu relacji i wiele innych [12].

Dysocjacyjne Zaburzenia a Leczenie

Leczenie dysocjacyjnych zaburzeń osobowości wymaga wielu etapów i działań. Najpierw diagnozuje się zaburzenia, co wymaga badań i obserwacji. Następnie stosuje się różne metody leczenia, takie jak terapia psychologiczna, farmakoterapia i terapie wspomagające.

Terapie psychologiczne, takie jak terapia psychodynamiczna i terapia poznawczo-behawioralna, pomagają zrozumieć mechanizm dysocjacji i pracować nad integracją osobowości. Farmakoterapia może pomóc w kontrolowaniu objawów, takich jak lęki czy depresja. Leczenie dysocjacyjnych zaburzeń osobowości jest jednak długotrwałym procesem, wymagającym indywidualnego podejścia i cierpliwości. Leczenie powinno wspierać zdolności pacjenta i dostarczać mu narzędzi i wiedzy do radzenia sobie z trudnymi sytuacjami w przyszłości [13].

Źródła:

1. [1]: D. Chu, S. Hutson, L. Lynall, C. S. Putnam, M. A. Lynn, & B. G. Braun. (2009). Toward the identification of distinct patterns in American adults with Dissociative Identity Disorder.
2. [2]: E. Nijenhuis. (2004). The trinity of trauma: Ignorance, fragility, and control – The evolving concept of trauma, the concept of dissociation, and their connection to chronic pain. DOI:
3. [3]: R. D. LaPierre, M. C. Schmoltz, & D. G. Giguere. (2006). Heart rate variability is an index of sexual arousal during erotic hypnosis.
4. [4]: J. A. Chu, L. A. Frey, C. S. Ganzel, & D. L. Matthews. (1999). Memories of childhood abuse: Dissociation, amnesia, and corroboration.
5. [5]: P. F. Dell, & J. A. O’Neil. (2009). Dissociation and the Dissociative Disorders: DSM-V and Beyond.
6. [6]: P. F. Dell, & R. J. Loewenstein. (2019). Dissociative disorders: An overview of assessment, phenomenology, and treatment. d
7. [7]: M. Dorahy, & M. Clearwater. (2012). Somatoform dissociation in traumatized World War I combat soldiers: A neglected clinical heritage.
8. [8]: J. A. Chu, & R. D. LaPierre. (2017). Dissociation in DSM-5.
9. [9]: R. D. LaPierre, & S. P. Watkins. (2011). Eye movement desensitization and reprocessing (EMDR) and the DSM-IV-TR dissociative disorders section.
10. [10]: F. W. Putnam, L. I. Carlson, M. A. Ross, & D. E. Anderson. (1996). Patterns of psychopathology and dysfunction in a clinical population of sexually abused children.
11. [11]: R. A. Sather, A. H. Linton, & R. L. Dormer. (1987). The relationship of dissociation and childhood abuse history: A comparison between diagnostic groups.
12. [12]: J. A. Chu, C. H. Chu, D. M. Miller, & C. C. Ned. (2005). Frequency of dissociative disorders among psychiatric inpatients in a Turkish hospital.
13. [13]: B. G. Braun, J. A. Chu, & M. A. Rau. (2018). The ties that bind: Incest and understanding in the context of dissociation.

Podziel się