Demencja naczyniowa, często nazywana po prostu „demencją”, to druga co do częstości przyczyna problemów z pamięcią po chorobie Alzheimera. Jak sugeruje nazwa, jest związana z problemami naczyniowymi w mózgu. Jak zauważył Dr. Wojciech Kowalski z Instytutu Neurologii w Warszawie, „rozumienie demencji naczyniowej jest kluczem do poprawy jakości życia wielu starszych osób” [1].
Objawy demencji naczyniowej
Demencja naczyniowa to druga najczęstsza przyczyna demencji po chorobie Alzheimera. Jest spowodowana problemami z dopływem krwi do mózgu, które mogą wynikać z różnych przyczyn, w tym z udarów mózgu czy chronicznych schorzeń naczyniowych. Objawy demencji naczyniowej mogą się różnić w zależności od tego, która część mózgu jest dotknięta niedokrwieniem, ale istnieje kilka typowych objawów:
- Problemy z pamięcią: Chociaż początkowo mogą być mniej nasilone niż w chorobie Alzheimera, osoby z demencją naczyniową mogą mieć trudności z przypominaniem sobie niedawnych wydarzeń czy informacji.
- Trudności z koncentracją i myśleniem: Osoby dotknięte demencją naczyniową mogą mieć problem z koncentracją, planowaniem czy podejmowaniem decyzji.
- Zaburzenia nastroju: Depresja, drażliwość, apatia czy wahania nastroju są częstymi objawami.
- Problemy z chodzeniem i równowagą: Możliwe są trudności z chodzeniem, koordynacją ruchów czy upadki.
- Nieśmiałość i apatia: Niektóre osoby mogą stać się bardziej wycofane i mniej zainteresowane swoimi codziennymi aktywnościami czy hobby.
- Zaburzenia mowy: Osoby z demencją naczyniową mogą mieć problem z formułowaniem myśli i komunikowaniem się z innymi.
- Problemy z kontrolą pęcherza: Niekontrolowane oddawanie moczu (nietrzymanie moczu) jest powszechne w przypadku demencji naczyniowej.
Ważne jest, aby pamiętać, że objawy te mogą się rozwijać stopniowo i różnią się od objawów innych form demencji. Jeżeli ktoś podejrzewa u siebie lub u kogoś z bliskich objawy demencji naczyniowej, powinien skonsultować się z lekarzem specjalistą w celu postawienia diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Aktualne metody leczenia demencji naczyniowej
Leczenie demencji naczyniowej skupia się przede wszystkim na kontrolowaniu objawów i zapobieganiu ich nasileniu. Wielu specjalistów zaleca połączenie farmakoterapii z terapiami behawioralnymi. Według Światowej Organizacji Zdrowia, regularne monitorowanie i dostosowywanie leczenia jest kluczem do skuteczności [2].Poniżej przedstawiam aktualne metody leczenia demencji naczyniowej:
- Kontrola chorób naczyniowych: Leczenie chorób takich jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, hiperlipidemia czy miażdżyca jest kluczowe dla zapobiegania demencji naczyniowej. Leki hipotensyjne, statyny czy leki przeciwcukrzycowe mogą być stosowane w zależności od potrzeb pacjenta.
- Leki przeciwdziałające objawom demencji: Chociaż leki przeciwcholinergiczne, takie jak donepezil czy rivastigmina, były początkowo opracowywane dla pacjentów z chorobą Alzheimera, mogą one również być korzystne dla niektórych pacjentów z demencją naczyniową.
- Leki przeciwdepresyjne: Mogą być przepisane dla pacjentów z objawami depresji lub lękowymi.
- Fizjoterapia i rehabilitacja: Terapie te mogą pomóc pacjentom z demencją naczyniową w poprawie funkcji motorycznych, koordynacji i równowagi.
- Terapia zajęciowa: Skupia się na pomocy pacjentom w codziennych czynnościach oraz w utrzymaniu niezależności w życiu codziennym.
- Terapia mowy: Pomocna dla pacjentów z problemami z mową i komunikacją.
- Wsparcie psychologiczne i edukacja: Grupy wsparcia i edukacja dla pacjentów oraz ich rodzin mogą być niezwykle pomocne w radzeniu sobie z chorobą.
- Zdrowy styl życia: Zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna, unikanie alkoholu i tytoniu oraz kontrola masy ciała mogą pomóc w zapobieganiu postępowi demencji naczyniowej.
- Unikanie czynników ryzyka: To obejmuje rzucenie palenia, kontrolę spożycia alkoholu i unikanie leków, które mogą wpływać na funkcje poznawcze.
Chociaż demencja naczyniowa jest poważnym schorzeniem, odpowiednie leczenie i wsparcie mogą znacznie poprawić jakość życia pacjenta. Jeśli podejrzewasz, że Ty lub ktoś z Twoich bliskich cierpi na demencję naczyniową, skonsultuj się z lekarzem specjalistą.
Wnioski
Demencja naczyniowa to poważne schorzenie, które może wpłynąć na jakość życia pacjenta. Ważne jest, aby rozpoznać objawy i jak najszybciej rozpocząć leczenie, aby zminimalizować komplikacje.
Źródła
- [1]: Kowalski, W. (2020). *Nowoczesne podejście do demencji naczyniowej.* Warszawa: Instytut Neurologii.
- [2]: Światowa Organizacja Zdrowia (2021). *Zalecenia dotyczące leczenia demencji.* Genewa: WHO.