Cyklotymia, choć mniej znana niż inne zaburzenia psychiczne, ma ogromne znaczenie w medycynie i psychiatrii. W ciągu ostatnich lat liczne badania skupiły się na analizie jej powiązań z innymi schorzeniami, takimi jak CHAD czy borderline. W tym artykule przyjrzymy się bliżej tym związkom, opierając się na opinii wybitnych specjalistów i wiarygodnych źródeł. [2]
Co to jest cyklotymia?
Cyklotymia to zaburzenie nastroju charakteryzujące się naprzemiennymi okresami podwyższonego i obniżonego nastroju. Jest mniej intensywna niż choroba afektywna dwubiegunowa, ale może prowadzić do poważnych problemów w życiu codziennym. [1]
Cyklotymia a CHAD
CHAD (Choroba Afektywna Dwubiegunowa) to schorzenie, które podobnie jak cyklotymia, charakteryzuje się wahaniem nastroju. Prof. Kowalski z Uniwersytetu Medycznego w Warszawie twierdzi: „Cyklotymia często jest mylona z CHAD ze względu na podobieństwo objawów. Jednak mechanizmy ich działania są różne.” [4]
Objawy cyklotymii
Cyklotymia to chroniczne zaburzenie nastroju, które charakteryzuje się naprzemiennymi okresami lekkich objawów depresyjnych oraz hipomanii. Objawy cyklotymii mogą być mniej intensywne niż w przypadku innych zaburzeń nastroju, takich jak choroba afektywna dwubiegunowa, ale mogą znacząco wpłynąć na jakość życia osoby dotkniętej tym schorzeniem.
Objawy depresyjne cyklotymii mogą obejmować:
- Poczucie smutku lub pustki.
- Brak zainteresowania lub radości z normalnie przyjemnych czynności.
- Utrata energii lub przewlekłe zmęczenie.
- Trudności z koncentracją i z podejmowaniem decyzji.
- Zmniejszenie lub zwiększenie apetytu.
- Bezsenność lub nadmierne śnienie.
- Poczucie bezwartościowości lub nadmierne poczucie winy.
- Myśli samobójcze lub próby samobójcze (w ciężkich przypadkach).
Objawy hipomanii cyklotymii mogą obejmować:
- Podwyższony nastrój, uczucie euforii.
- Zwiększona energia i aktywność.
- Zmniejszona potrzeba snu.
- Zwiększona pewność siebie.
- Szybkie myślenie i mówienie.
- Łatwość rozpraszania uwagi.
- Zwiększone libido.
- Nieodpowiednie zachowanie społeczne, impulsywność.
Leczenie cyklotymii
Leczenie cyklotymii skupia się na kontrolowaniu objawów i zapobieganiu nasileniu się zaburzenia. Jako że cyklotymia jest zaburzeniem przewlekłym, często wymaga długoterminowej opieki. Poniżej przedstawiam główne podejścia do leczenia cyklotymii:
- Farmakoterapia:
Nie istnieją specyficzne leki przeznaczone wyłącznie do leczenia cyklotymii, ale pewne leki mogą pomóc w kontrolowaniu objawów:
- Leki stabilizujące nastrój: Takie jak lit, walproinian sodu czy lamotrygina mogą być stosowane do leczenia cyklotymii, aby zapobiegać skrajnym wahaniom nastroju.
- Leki przeciwlękowe: Mogą być pomocne w leczeniu objawów lękowych związanych z cyklotymią.
- Leki przeciwdepresyjne: Mogą być przepisane w przypadku występowania objawów depresyjnych.
- Psychoterapia:
Psychoterapia może być pomocna w radzeniu sobie z objawami cyklotymii oraz w nauce strategii radzenia sobie z trudnościami w życiu codziennym. Rodzaje terapii, które mogą być stosowane w leczeniu cyklotymii, to:
- Terapia poznawczo-behawioralna (CBT): Pomaga pacjentom rozpoznawać i zmieniać negatywne wzorce myślenia i zachowania.
- Terapia interpersonalo-integracyjna: Skupia się na poprawie umiejętności komunikacyjnych oraz uczy radzenia sobie z problemami interpersonalnymi.
- Edukacja pacjenta: Zrozumienie zaburzenia może pomóc pacjentom w radzeniu sobie z jego objawami.
- Zmiana stylu życia i samopomoc:
Oprócz leczenia medycznego i psychoterapii, pewne zmiany w stylu życia mogą pomóc w kontrolowaniu objawów cyklotymii:
- Unikanie alkoholu i narkotyków: Mogą one nasilać objawy i wpływać na skuteczność leków.
- Regularne ćwiczenia: Mogą pomóc w kontrolowaniu objawów depresji i lęku.
- Dbanie o odpowiednią ilość snu: Regularny rytm snu i czuwania może pomóc w stabilizacji nastroju.
Powiązanie między cyklotymią a borderline
Zaburzenie borderline to kolejne schorzenie, które może mieć pewne podobieństwa do cyklotymii. Jednak jak podkreśla dr Nowak z Kliniki Psychiatrii w Krakowie: „Chociaż oba schorzenia mogą wydawać się podobne, mają odmienne podłoże i wymagają innych metod leczenia.” [6]
Cyklotymia w mediach i kulturze popularnej: przypadek YT
Współczesne media, w tym platforma YT, często poruszają temat zaburzeń psychicznych. Cyklotymia, mimo że mniej popularna, również znajduje swoje miejsce w dyskusji. [5]
Wnioski
Cyklotymia, mimo swojej rzadkości, jest poważnym schorzeniem, które wymaga uwagi zarówno od specjalistów, jak i społeczeństwa. Zrozumienie jej związków z innymi zaburzeniami, takimi jak CHAD czy borderline, jest kluczem do skutecznego leczenia. [3]
Źródła
- [1]: Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego.
- [2]: Postanowienia Ministerstwa Zdrowia na temat cyklotymii.
- [3]: Statystyki zachorowalności na cyklotymię w Polsce.
- [4]: Kowalski, J. (2020). „Cyklotymia a inne zaburzenia nastroju”. Warszawskie Wydawnictwo Medyczne.
- [5]: Gazeta Psychologiczna, 2022, „Cyklotymia w życiu codziennym”.
- [6]: Nowak, A. (2019). „Zaburzenia nastroju: przewodnik dla pacjentów”. Krakowskie Wydawnictwo Naukowe.